Vooral onder jongvolwassenen is de stijging van eenzaamheid onrustbarend. De Wetenschappelijke Adviescommissie Een tegen eenzaamheid bood de staatssecretaris een advies aan. Movisie-adviseur Hanneke Mateman is adviserend lid van deze commissie. ‘Eenzaamheid ontstaat niet alleen door persoonlijke omstandigheden, maar heeft ook te maken met hoe wij onze samenleving hebben ingericht.’

Wat is eenzaamheid?
‘Eenzaamheid is de subjectieve ervaring van een gemis aan verbondenheid. De Wetenschappelijke Adviescommissie van het actieprogramma Eén tegen Eenzaamheid onderscheidt drie vormen: sociale eenzaamheid (gemis van betekenisvol contact met een netwerk van mensen om je heen), emotionele eenzaamheid (gemis van een diepe band iemand die je écht begrijpt) en existentiële eenzaamheid (gevoel van buitengesloten zijn of zinloosheid). De commissie pleit daarom in haar meest recente advies aan de rijksoverheid en gemeenten voor een structureel, langetermijnbeleid dat sociale verbinding centraal stelt in alle domeinen van beleid en samenleving.’

Wat werkt bij de aanpak volgens de commissie?
‘We noemen in ons advies elf werkzame elementen die effectief bijdragen aan het verminderen van eenzaamheid. Deze elementen zijn onderling verbonden en raken aan vrijwel alle beleidsterreinen: van onderwijs en zorg tot ruimtelijke ordening en arbeidsmarktbeleid. Deze werkzame elementen laten zien dat op alle terreinen van de samenleving inspanningen nodig zijn om eenzaamheid te voorkomen en te verminderen; van het vergroten van bestaanszekerheid en meer vertrouwen in overheid en instanties, het investeren in sociaal-emotionele vaardigheden en acceptatie van verschillen tussen mensen, tot het creëren van (toegankelijke) fysieke mogelijkheden om elkaar te ontmoeten in de buurt, op school en op het werk en het investeren in erkende interventies om betekenisvol contact te organiseren.’

Wat moet de overheid doen?
‘De commissie adviseert de rijksoverheid en gemeenten om bij de aanpak van eenzaamheid meer gebruik te maken van de mogelijkheden die er daarvoor zijn in verschillende maatschappelijke sectoren:

• Allereerst in het onderwijs, waar meer structurele aandacht nodig is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, tieners en jongeren. Leren omgaan met emoties, samenwerken, vriendschappen sluiten – dat is minstens zo belangrijk als rekenen en taal. Scholen kunnen veilige plekken zijn waar kinderen leren verbinden.
• Ook het werk kan een belangrijke rol spelen in het tegengaan van eenzaamheid. Werkgevers kunnen zorgen voor een cultuur waarin collega’s elkaar kennen, waarderen en steunen. Denk aan gezamenlijke lunches, buddy-systemen of ruimte voor persoonlijke gesprekken.
• In zorg en welzijn kunnen professionals en vrijwilligers eenzaamheid signaleren en bespreekbaar maken. Niet als probleem dat ‘opgelost’ moet worden, maar als iets menselijks waar we samen mee om kunnen gaan.

’Waarom moet sociale verbinding het leidend principe voor beleid zijn?
‘Door sociale verbinding als leidend principe te hanteren in alle beleidsterreinen kan Nederland een samenleving worden waarin iedereen zich gezien, gehoord en verbonden voelt. De aanpak van eenzaamheid vraagt om een samenleving waarin we elkaar écht zien. Waarin we ruimte maken voor ontmoeting, voor verschil, voor kwetsbaarheid. Dat begint bij beleid, maar krijgt daadwerkelijk vorm in buurten, scholen, werkplekken – en in ons allemaal.’

Bron: movisie.nl

Lees meer >>