Congres: Trauma en gehechtheid – Een perspectief vanuit Sensorimotor Psychotherapy
Pat Ogden en Janina Fisher – 26 september 2017
De intelligentie van het lichaam is veelal nog een onontgonnen terrein binnen de psychotherapie. Toch is het verhaal dat verteld wordt door de ‘somatische getuigenis’ – via gebaren, lichaamshouding, manier van spreken, gezichtsuitdrukkingen, de blik in de ogen en de bewegingen van het lijf – misschien wel belangrijker dan het verhaal in woorden. Bovendien kan het somatische verhaal impliciet vroegkinderlijke ervaringen kenbaar maken die lang voor de verwerving van taal in de hersenen en het lichaam worden opgeslagen.
Er zijn maar weinig psychotherapievormen of behandelmethoden die het genezend vermogen van het lichaam aanwenden om de geestelijke en fysieke erfenis van trauma of problematische gehechtheid te verminderen. Hierdoor blijven therapeuten veelal afhankelijk van het narratieve verhaal van hun cliënt. Door geen notitie te nemen van het lichaam als instrument voor therapeutische actie, wordt de cliënt een belangrijk en onmisbaar middel onthouden om tot zelfkennis en verandering te komen.Traumasporen worden opgeslagen in de subcorticale gebieden van de hersenen en zijn grotendeels afgescheiden van het verbale geheugen. Daarom dient in de behandeling van trauma het somatisch ervaren van traumagerelateerde gewaarwordingen en affecten een speerpunt te zijn. De fixatie op het trauma en de aangeleerde hulpeloosheid vereisen interventies die gericht zijn op het herstel van het vermogen om aanwezig te zijn in het hier en nu en op het herstel van actieve zeggenschap over het eigen leven.
Sensorimotor Psychotherapy maakt – binnen de context van gehechtheidsgerichte therapie – de wijze waarop het lichaam deze erfenis van trauma en gehechtheidsproblemen bij zich draagt deel van de therapeutische benadering. Therapeuten en behandelaars kunnen hun cliënten helpen veranderingen tot stand te brengen door middel van somatisch bewustzijn en beweging. Cliënten worden nieuwsgierig gemaakt naar de relatie tussen het lichaam, overtuigingen en emoties. Ze leren deze te herkennen en op te merken hoe de manier waarop zij zichzelf in het hier en nu van de therapie presenteren, bijvoorbeeld door middel van een uitspraak als ‘Ik ben niet goed genoeg’, niet alleen tot uitdrukking komt in hun sensaties, lichaamshouding, gebaren, ademhaling, loopwijze, autonome arousal en bewegingen, maar daar ook op van invloed is. Vervolgens wordt ze gevraagd om met bewuste aandacht (mindfulness) te experimenteren met alternatieve houdingen, bewegingen en gebaren, zich te concentreren op andere lichaamssensaties, of zich te oriënteren op andere externe prikkels, en het effect daarvan waar te nemen op hun overtuiging, emotie of somatisch patroon.
Tijdens het congres worden de grondbeginselen en technieken van Sensorimotor Psychotherapy verkend. De interventies die worden behandeld maken actief gebruik van het lichaam om wijzigingen aan te brengen in de fysieke acties en reacties die ervoor zorgen dat cliënten vastzitten in het verleden, en bieden een completere aanpak voor het behandelen van de gevolgen van negatieve ervaringen.
Pat Ogden en Janina Fisher zijn de auteur van het boek Sensorimotor Psychotherapy – Interventies voor traumaverwerking en het herstel van gehechtheid.
Aan zowel het congres als het boek zal de NFG nog uitgebreid aandacht besteden in het PSC-magazine en op Facebook. Houd dit in de gaten dus!
Inschrijven voor het conges kan via de website van Uitgeverij Mens! via deze link. NFG-registerleden ontvangen 4 PE-punten bij deelname.